Regres ubezpieczeniowy – czy ubezpieczyciel może żądać zwrotu odszkodowania

REGRES UBEZPIECZENIOWY – KIEDY UBEZPIECZYCIEL MOŻE ŻĄDAĆ ZWROTU ODSZKODOWANIA

Otrzymanie wezwania do zapłaty,  w dalszej perspektywie pozwu z roszczeniem zwrotnym zakładu ubezpieczeń często stanowi zaskoczenie, a może również prowadzić do istotnych obciążeń finansowych. W niniejszym artykule zostanie wskazane, czy zakład ubezpieczeń może wrócić się o zwrot wypłaconego odszkodowania? W jakich sytuacjach oraz czy istnieje możliwość obrony przed takimi roszczeniami.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne służy ochronie podmiotu poszkodowanego (zapewnia realną możliwość uzyskania naprawienia szkody od wypłacalnego ubezpieczyciela), a także zabezpiecza majątek osoby odpowiedzialnej za szkodę przed finansowymi skutkami wyrządzenia jej innemu podmiotowi (pozwala uniknąć ruiny wynikającej z konieczności wydatkowania środków z własnego majątku w celu naprawienia takiej szkody osobie, która jej doznała). Pomimo zachodzącego zwykle zbiegu roszczeń odpowiedzialności sprawcy (z tytułu czynu niedozwolonego lub z umowy) i odpowiedzialności ubezpieczyciela,

Co do zasady, zakład ubezpieczeń nie może domagać się od ubezpieczonego zwrotu spełnionego świadczenia odszkodowawczego, gdyż spełnione przez dłużnika świadczenie w ramach należytego wykonania ważnej umowy nie podlega zwrotowi

1. CO TO JEST REGRES UBEZPIECZENIOWY _ RODZAJE REGRESÓW

Regres ubezpieczeniowy jest to roszczenie zakładu ubezpieczeń, które w pewnych sytuacjach jest dopuszczone przez obowiązujące przepisy, o zwrot wypłaconych świadczeń odszkodowawczych, które są skierowane wobec ubezpieczonego, sprawcy szkody.

RODZAJE REGRESÓW UBEZPIECZENIOWYCH:

Typowy regres ubezpieczeniowy

Typowym regresem ubezpieczeniowym jest możliwość żądania zwrotu na podstawie art. 828 k.c.

Zgodnie z przytoczonym przepisem:

„Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela”.

Natomiast równie częstym są żądania zakładów ubezpieczeń formułowane na podstawie tzw. nietypowego regresu ubezpieczeniowego w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej.

Powyższe uprawnienie wynika z art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 r. (z późniejszymi zmianami)

Nietypowy regres ubezpieczeniowy

Zgodnie z art. 43 powyżej wskazanej ustawy Zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:

1) wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;

2) wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;

3) nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;

4) zbiegł z miejsca zdarzenia.

• Kancelaria prowadzi sprawy z zakresu regresu ubezpieczeniowego na terenie całego kraju.

  ---

PRZESŁANKI REGRESOWE

- Umyślne wyrządzenie szkody

ma miejsce wyjątkowo i zachodzi wówczas, gdy kierowca objął następstwa swego czynu zamiarem bezpośrednim (kierowca ma świadomość szkodliwego skutku swego zachowania i przewidując jego nastąpienie, celowo do niego zmierza) lub ewentualnym (kierowca dąży do jakiegoś innego celu niż wyrządzenie szkody, lecz zdaje sobie sprawę, że może do niej doprowadzić). Umyślność działania powinna być oceniana zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego z zakresu odpowiedzialności za czyny niedozwolone.

-Stan po użyciu alkoholu

zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do: stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Zwrócić trzeba uwagę, że dla dopuszczalności przyjęcia regresu zakładu ubezpieczeń w obecnie obowiązującym stanie prawnym nie jest wymagane, aby po stronie kierującego pojazdem miał miejsce dalej idący stan nietrzeźwości, zachodzący, gdy zawartość alkoholu etylowego w organizmie wynosi lub prowadzi do: stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

Dotychczas trudności budził brak definicji wpływu działania środka na zdolności psychofizyczne kierowcy pojazdu. Przepisy nie wprowadzają ilościowego przelicznika (jak w stanie po użyciu alkoholu), nie określają też odstępu czasu pomiędzy jego użyciem a prowadzeniem pojazdu (w zależności od rodzaju środka i metody badawczej, środki mogą występować w organizmie kierowcy i być wykrywalne nawet wiele miesięcy po ich zażyciu).

-Wejście w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa

należy rozumieć w sposób szeroki i pod tym pojęciem ujmować wszelkie zachowania będące stypizowane w Kodeksie karnym (względnie w ustawach szczególnych) jako zbrodnie lub występki, których skutkiem (nawet pobocznym) jest objęcie w posiadanie pojazdu mechanicznego. Osoba taka, z uwagi na swe przestępcze zachowanie, nie powinna korzystać z ochrony ubezpieczeniowej.

- brak wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym.

-Zbiegnięcie z miejsca wypadku

oznacza samowolne oddalenie się sprawcy z miejsca zdarzenia, posiadające znamiona ucieczki, mające na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej, a więc uniemożliwienie lub utrudnienie ustalenia jego tożsamości, ukrycie przed organami ścigania samego zdarzenia lub też dodatkowo obciążających okoliczności, jak np. stanu po użyciu alkoholu, nieposiadania uprawnień wymaganych do kierowania. Inaczej ujmując, jest to ucieczka polegająca na szybkim, w zamiarze niezauważonym, opuszczeniu miejsca zdarzenia bez zamiaru powrotu.

Kancelaria Adwokacka Adw. Sebastian Możdrzeń, Kancelaria Adwokacka ubezpieczenia Rzeszów, żądanie zwrotu odszkodowania od PZU, Warty, Allianz, Ergo Hestia, Uniqa, Axa, odszkodowania powypadkowe