Uprawnienie do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy


UPRAWNIENIE DO ZWROTU KOSZTÓW NAJMU POJAZDU ZASTĘPCZEGO


Najem pojazdu po szkodzie w sytuacji, braku możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu jest jednym z uprawnień poszkodowanego. Koszty najmu zastępczego są refundowane z ubezpieczenia oc sprawcy zdarzenia. Należy jednak pamiętać, iż odpowiedzialność zobowiązanego zakładu ubezpieczeń do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest nieograniczona. W poniższym artykule zostały wskazane najważniejsze przesłanki warunkujące zasady najmu i zwrotu kosztów pojazdu zastępczego przez Ubezpieczyciela.

Najem pojazdu zastępczego po kolizji

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż najem pojazdu zastępczego mogą przewidywać również warunki ubezpieczenia dobrowolnego, np. ubezpieczenia autocasco. Niemniej jednak w ubezpieczeniach dobrowolnych zakres i zasady najmu pojazdu zastępczego są regulowane różnorodnie zależnie od woli stron. Wobec czego, poniżej zostały wskazane zasady refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy zdarzenia.

Poszkodowanemu, w przypadku wystąpienia szkody (niezależnie czy jest to szkoda całkowita czy też częściowa), uprawnienie do zwrotu  wydatków poniesionych z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Uprawnienie takie często jest traktowane przez zakłady ubezpieczeń jako „roszczenie dodatkowe” przysługujące poszkodowanemu w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów.

W praktyce, ofertę najmu bardzo często przedstawia poszkodowanemu zakład ubezpieczeń likwidujący szkodę, który jednocześnie współpracuje z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie najmu pojazdów. Niniejsze ma oczywiście związek z minimalizacją kosztów wypłaconego odszkodowania i propozycji stawek najmu na preferencyjnych warunkach. Poszkodowany może z takiej oferty skorzystać, ale nie ma takiego obowiązku. W przypadku złożenia jednak takiej oferty przez zakład ubezpieczeniowy poszkodowany musi zostać poinformowany o zasadach uznawania kosztów najmu pojazdu zastępczego, w szczególności dotyczących rodzaju/klasy wynajmowanego samochodu.

Niezależnie od tego, w jaki sposób został zrealizowany najem pojazdu i od kogo poszkodowany faktycznie pojazd wynajął, zakład ubezpieczeń powinien stosować zasady ogólne, wynikającego z przepisów prawa i bogatego orzecznictwa sądowego w tym zakresie.  Jedna z takich generalnych zasad stanowi, iż uprawnienie do zwrotu poniesionych wydatków za najem przysługuje w ramach zgłoszonego do zakładu ubezpieczeń roszczenia z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC, tylko w sytuacji, kiedy poszkodowany poniósł wydatki „celowe i ekonomicznie uzasadnione”.

Dochodzenie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego

Zasady zwrotu kosztów za najem pojazdu zastępczego

Rozpatrywanie przez zakład ubezpieczeń zasadności zwrotu poszkodowanemu poniesionych wydatków na najem pojazdu zastępczego powinno mieć charakter indywidualny, oparty na konkretnych okolicznościach związanych z likwidacją szkody. Co do zasady, uznaje się, że najem pojazdu zastępczego nie jest celowy, a tym samym nie jest ekonomicznie uzasadniony, jeżeli poszkodowany posiada inny, wolny i nadający się do wykorzystania pojazd mechaniczny lub wynajmując pojazd mechaniczny – nie zamierza z tego pojazdu korzystać i nie korzystał z niego w okresie naprawienia uszkodzonego pojazdu.

Należy jednocześnie podkreślić, iż posiadanie „wolnego” pojazdu dotyczy takiego pojazdu, który nie jest  potrzebny i wykorzystywany przez inne osoby.

Warunkiem koniecznym do skorzystania z uprawnienia do zwrotu wydatków za najem pojazdu zastępczego nie jest także niemożność skorzystania przez poszkodowanego ze środków komunikacji publicznej.

Dlatego też, każda osoba fizyczna, która wykorzystywała samochód jako środek do prowadzenia bieżących czynności życia codziennego, a której samochód został zniszczony lub uszkodzony i w związku z tym jest objęty odpowiedzialnością cywilną – ma prawo do zwrotu wydatków za najem. Należy również podkreślić, że prawo to nie zależy od prowadzenia działalności gospodarczej przez poszkodowanego. W związku z tym, zakład ubezpieczeń nie może domagać się od poszkodowanego w toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego przedstawienia dowodu potwierdzającego np.: prowadzenie działalności gospodarczej albo codzienne odwożenie dzieci do szkoły.

Należne odszkodowanie z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego może być pomniejszone przez zakład ubezpieczeń o zaoszczędzone wydatki na eksploatację swojego samochodu, tj. wydatki, które zostałyby poniesione, gdyby samochód nie został uszkodzony lub zniszczony (np. kosztu ogumienia, paliwa). Zakład ubezpieczeń, pomniejszając odszkodowanie z tytułu najmu, powinien jednak wykazać, że poszkodowany faktycznie zaoszczędził w czasie, gdy nie używając swojego pojazdu w okresie naprawy jednocześnie wynajmował pojazd zastępczy.

Pomniejszenie to nie może być jednak oparte na abstrakcyjnych wskaźnikach, oderwanych od okoliczności konkretnego przypadku. Każda dokonana korekta wymaga jasnego i zindywidualizowanego, pisemnego wyjaśnienia przez zakład ubezpieczeń.

Czas najmu pojazdu zastępczego

Istotnym zagadnieniem, związanym z roszczeniem zwrotu wydatków za najem i bezpośrednio wpływających na wysokość zwracanej poszkodowanemu kwoty jest czas najmu pojazdu zastępczego. Zasadą powinno być, że okres najmu i tym samym czas, za który zakład ubezpieczeń powinien zwrócić poszkodowanemu poniesione wydatki za najem, jest ograniczony niezbędnym czasem na naprawę uszkodzonego samochodu albo niezbędnym czasem do możliwości zakupu nowego samochodu (w przypadku szkody całkowitej). Zakład ubezpieczeń, także przy określaniu czasu, za który zwraca poniesione wydatki na najem, powinien rozpatrywać indywidualnie każdy stan faktyczny i wszystkie czynniki wpływające na okres niemożności korzystania z własnego pojazdu przez poszkodowanego. Należy przy tym podkreślić, iż na tym tle dochodzi bardzo często do sporów sądowych z udziałem zakładów ubezpieczeniowych.

Dochodzenie Odszkodowań Rzeszów

Przez okres konieczny do naprawy należy rozumieć czas przypadający na:

· okres bezpośrednio poprzedzający zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela, jeśli wynajęcie pojazdu mechanicznego nastąpiło przed tą czynnością;

 · czynności likwidacyjne samodzielnie prowadzone przez ubezpieczyciela (np. czas najmu bezpośrednio poprzedzający zgłoszenie szkody, czas od zgłoszenia szkody do chwili przeprowadzenia oględzin, niekiedy również do chwili przeprowadzenia ponownych oględzin, jeśli w czasie pierwszych oględzin nienależycie został określony rzeczywisty zakres szkody, okres oczekiwania przez poszkodowanego na otrzymanie kosztorysu w celu rozpoczęcia bez zbędnej zwłoki naprawy uszkodzonego pojazdu itp.);

· czynności mieszczące się w ramach współdziałania stron w zakresie ustalenia zakresu szkody i kosztów naprawy (np. czas oczekiwania na akceptację kosztorysu sporządzonego przez zakład naprawczy, gdy dokonanie tej czynności zostało w uzgodnieniu przerzucone na poszkodowanego albo sporządzenie kosztorysu było wynikiem nienależytego określenia przez zakład ubezpieczeń zakresu szkody oraz wysokości kosztów naprawy);

· czas rzeczywistej naprawy uszkodzonego pojazdu, który uwzględnia oczekiwanie na zamówione części zamienne i możliwości organizacyjne zakładu naprawczego (np. oczekiwanie uszkodzonego samochodu w kolejce na naprawę z uwagi na konieczność realizacji innych uprzednio zawartych zobowiązań, dni wolne od pracy w funkcjonowaniu zakładu naprawczego);

· inne obiektywne czynniki wpływające na proces naprawy i niemożność odtworzenia możliwości korzystania z rzeczy poprzez naprawę uszkodzonego pojazdu mechanicznego (np. czas konieczny do przekazania pojazdu mechanicznego do naprawy i jego odbiór, czas konieczny do przeprowadzenia dodatkowych badań technicznych, stan opóźnienia ubezpieczyciela w określeniu rozmiarów szkody i kosztów naprawy.

Powyżej wskazane okoliczności należy każdorazowo brać pod uwagę, ustalając odpowiedzialność za wydatki na najem pojazdu zastępczego. Nie można posługiwać się automatyzmem poprzez tworzenie jednolitych modeli kompensacji tego rodzaju wydatków, które sztywno określają czas refundowanego najmu, przyjmując tylko wybiórczo niektóre elementy.


Ponadto należy odróżnić czas naprawy od technologicznego czasu naprawy.


 

Technologiczny czas naprawy

Technologiczny czas naprawy, ustalony na podstawie programów kosztorysowych, który tylko modelowo uwzględnia sumę operacji naprawczych niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, jest pojęciem o wiele węższym od czasu rzeczywistego naprawy (czasu niezbędnego do naprawy), gdyż nie uwzględnia wielu faktycznych czynników, które mogą wystąpić podczas naprawy i w normalnym jej toku (np. oczekiwanie na części zamienne, konieczne przerwy w naprawie, wynikające z obiektywnych przyczyn, m.in. z powodów technologicznych czy z możliwości organizacyjnych zakładu naprawczego, w tym dni wolnych od pracy.

 Zatem ewentualne zawężenie kosztów najmu tylko do technologicznego czasu naprawy bez uwzględnienia powyżej wskazanych okoliczności, które winny być badane w każdym indywidualnym wypadku jest nieprawidłowe.

 

 

 

 

Contact Form